Słuchaj nas: Kielce 107,9 FM | Busko-Zdrój 91,8 FM | Święty Krzyż 91,3 | Włoszczowa 94,4
Szukaj Facebook Twitter Youtube
Radio eM

Akademia finansów

Akademia finansów: Najwięksi polscy ekonomiści przedwojenni liberałowie

niedziela, 06 listopada 2022 11:56 / Autor: Jowita Plech
Akademia finansów: Najwięksi polscy ekonomiści przedwojenni liberałowie
Akademia finansów: Najwięksi polscy ekonomiści przedwojenni liberałowie
Jowita Plech
Jowita Plech

W dziejach polskiej myśli ekonomicznej nie brakuje reprezentantów nurtu neoklasycznego i liberalnego. Wśród nich można wymienić takie osoby jak Adam Heydel, Adam Krzyżanowski, Jan Stanisław Lewiński, czy Ferdynand Zweig. Głównym przedstawicielem tej myśli na gruncie polskim była Krakowska Szkoła Ekonomii. Jej reprezentanci prezentowali jednak różne odcienie liberalizmu.

STAWIALI NA WOLNY RYNEK

Przyszedł na świat 6 grudnia 1893 roku w Gardzienicach. Adam Heydel, bo o nim mowa, to jeden z trzech przedstawicieli Krakowskiej Szkoły Ekonomii. Zainteresowania tego wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego obejmowały zagadnienia ogólnoteoretyczne, historię myśli ekonomicznej i politykę gospodarczą. Był autorem monografii o Józefie Malczewskim. „Interesowało go wszystko”, wspominał Ferdynand Zweig, jednak to właśnie sztuka i ekonomia były jego prawdziwymi pasjami. – Jego szerokie spojrzenie na otaczającą go rzeczywistość pomagało w formułowaniu obserwacji ekonomicznych. Był zwolennikiem wolnego rynku, antyetatystą i odwoływał się do Szkoły Austriackiej. Uważał, ze państwo jest zagrożeniem dla funkcjonowania gospodarki, a politycy jedynie przeszkadzają w procesach rynkowych – mówi prof. Marek Leszczyński, ekonomista z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Dwadzieścia lat wcześniej niż Adam Heydel urodził się Adam Krzyżanowski. Całe życie był związany z Krakowem. Na Uniwersytecie Jagiellońskim stał się liderem Krakowskiej Szkoły Ekonomii. Cechował się silną osobowością. Zajmował się skarbowością, polityką gospodarczą i popularyzował wiedzę na temat ekonomii. Był posłem Krajowej Rady Narodowej i powojennego Sejmu. W 1939 roku został aresztowany przez Niemców, lecz został wkrótce zwolniony i przeżył wojnę. – Łączył nurt liberalizmu gospodarczego z konserwatyzmem. Odwoływał się do etyki i moralności. Uważał gromadzenie dóbr jako naturalne zachowanie człowieka. Widział problem przeludnienia na wsi i różnice rozwoju poszczególnych regionów– tłumaczy prof. Marek Leszczyński.

LONDYN, BERLIN, BRUKSELA

„Teoria i rzeczywistość dają się porównać do kół zębatych, które muszę być dokładnie do siebie dopasowane”, mawiał urodzony w 1885 roku Jan Stanisław Lewiński. Jako dziecko wyjechał zagranicę. W latach 1902-1904 studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Antwerpii. Później uczył się w London School of Economics oraz w Berlinie i Brukseli. W 1912 roku uzyskał doktorat i wydał swoją pracę „Pochodzenie majątku”. Dotyczyła ona ewolucji instytucji społecznych i kwestii samorządowych. Wśród jego głównych zainteresowań były teorie ekonomiczne i historia myśli ekonomicznej. Doceniał badania empiryczne. – Łączył różne nurtu ekonomii, w tym m.in. szkołę matematyczną i klasyczną oraz teorię filozoficzne. To rzadkość, żeby w tamtym czasie badacz tak dalece akcentował empirię w ekonomii. Akcentował rolę mikroekonomii –podkreśla ekonomista z UJK. Kładł wielki nacisk na ścisłe i logiczne myślenie. Ferdynand Zweig stanowił trzon Krakowskiej Szkoły Ekonomii. W stołecznym mieście przyszedł na świat w 1896roku. – Był niedoceniony za życia, ale i zapomniany później. Jego poglądy miały i mają jednak zastosowanie w realnej gospodarce. Widział problem przeludnienia na wsi jako główny czynnik hamujący rozwój, ale dostrzegał również potrzebę inwestycji i industrializacji oraz znaczenie oszczędności w procesie gospodarowania i życiu społecznym. Po wyjeździe do Wielkiej Brytanii znany był głównie jako socjolog. Wówczas z wolnorynkowca stał się interwencjonistą– mówi prof. Marek Leszczyński.

 Wysłuchaj audycji:

 

nbp

Nowy numer!

Zapraszamy do nas

Zgłoś news
POSŁUCHAJ
WIDEO