Msza po staremu się odprawia

Napisał w nim, że „to, co przez poprzednie pokolenia było święte, również dla nas pozostaje święte i wielkie, i nie może być nagle całkowicie zabronione albo potraktowane jako szkodliwe”.

Tytuł tego tekstu został zaczerpnięty z „Rodziny Połanieckich”. Literacki bohater powieści Henryka Sienkiewicza powraca po latach w swoje strony. Gdy kapłan wychodzi do mszy, Połaniecki rozmyśla o przemijaniu: „(…) znów tak samo myślał, że wszystko mija – mija życie, mijają bóle, nadzieje, porywy, mijają kierunki myśli i całe systemy filozofii – a msza po staremu się odprawia, jakby w niej jednej była wieczysta niespożytość”.

Starożytna liturgia

Na polecenie Soboru Trydenckiego papież Pius V w 1570 roku wprowadził jednolity obrzęd Mszy Świętej dla całego Kościoła. Mszy „trydenckiej” nie stworzono jednak ani na tym Soborze, ani po nim. Był to istniejący od starożytności ryt, który nakazano upowszechnić w miejsce rytów lokalnych. Właściwsze więc są określenia takie, jak: msza w starszej lub klasycznej formie rytu rzymskiego, msza „in forma extraordinaria”, czyli w formie nadzwyczajnej. W mszach odprawianych bez udziału ludu kapłan może swobodnie wybierać między jedną a drugą. Proboszczowie bądź rektorzy kościołów powinni chętnie przyjmować prośby wiernych o odprawianie mszy w nadzwyczajnej formie, jeżeli w parafii stale może zebrać się na niej grupa wiernych. Msze takie mogą być swobodnie sprawowane w dni powszednie, zaś w niedziele i święta może być odprawiona jedna.

Msza dla wszystkich

– Msza w formie nadzwyczajnej jest odprawiana w języku łacińskim – wyjaśnia ks. dr hab. Tadeusz Gacia, kierownik Katedry Filologii Łacińskiej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. – Zgodnie z nauczaniem Soboru Watykańskiego II język ten pozostaje oficjalnym językiem Kościoła, choć niestety nie słyszymy go dziś w świątyniach. Kazania i czytania mszalne głoszone są w językach wiernych. Pieśni także śpiewa się w tych językach. Kapłani i wierni są zwróceni w kierunku wschodnim – ad orientem. Patrzą więc w jednym kierunku, ale nie na siebie. Gdy słyszy się więc niekiedy deprecjonujące sformułowanie, że kapłan stoi wtedy „tyłem do ludzi”, można odpowiedzieć, że owszem, ale przede wszystkim stoi „przodem do Boga”, któremu składamy doskonałą, czystą ofiarę. Nie jest to msza dla inteligencji i liturgistów – mówi prof. Gacia.

Przez kilkanaście wieków z tym właśnie rytem Kościół szerzył Ewangelię na całym świecie, docierając do prostych ludzi na wszystkich kontynentach. Na nim wychowali się nasi dziadkowie, msze w takiej formie odprawiano we wspaniałych katedrach i w zwykłych wiejskich kościółkach, podczas koronacji królów oraz w partyzanckich okopach. Tylko taką znali prawie wszyscy dotychczasowi święci.

Także w Kielcach

Od listopada 2016 roku msza w tej formie odprawiana jest w kościele seminaryjnym Trójcy Świętej przy ul. Jana Pawła II w Kielcach. Z polecenia biskupa ordynariusza Jana Piotrowskiego celebruje ją ks. Tadeusz Gacia, kapłan diecezji kieleckiej. Msza jest odprawiana w pierwszą środę i trzeci piątek miesiąca o godzinie 19. Uczestniczą w niej wierni nie tylko z Kielc, ale i odległych od naszego miasta miejscowości. Usługuje kilku ministrantów z miasta i trzech alumnów Wyższego Seminarium Duchownego, w tym jeden diakon. Z pewnością warto wybrać się do kościoła Trójcy Świętej, aby poznać starożytny, uświęcony wiekami modlitwy, ryt Kościoła katolickiego.

Michal Łosiak