O rodzinie i wartości życia. Konferencja na WSD

Humanae Vitae to encyklika św. Pawła VI z 1968 roku o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego. W czasach podważania wartości i praw ludzkich Ojciec Święty odważnie wyraził i potwierdził jasne nauczanie Kościoła w tej sferze. Z kolei, posynodalna adhortacja papieża Franciszka została opublikowana w 2016 roku i była efektem dwóch synodów o małżeństwie i rodzinie.

Jednym z prelegentów konferencji był ks. dr Marcin Kowalski z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który wygłosił wykład mówiący o biblijnych podstawach nauki o małżeństwie w obu dokumentach. – Są to dokumenty podobne pod pewnymi względami, ponieważ traktują o kwestii małżeństwa i rodziny, ale jednocześnie są one bardzo różne. Różnią się one o tyle, że ten pierwszy jest krótki i nie pretenduje do całościowego potraktowania kwestii małżeńskich, ale skupia się tylko i wyłącznie na kwestii prokreacji i przekazywania życia. Tam, te podstawy biblijne są niewielkie. Papież operuje bardziej językiem filozofii, prawa naturalnego i wykładu wiary. W adhortacji Franciszka Biblii jest mnóstwo, a nawiązania do niej są bardzo ciekawe. Z kolei znikają one jednak w tym punkcie, w którym chcielibyśmy, żeby było ich więcej, czyli w kwestii nieregularnych małżeństw i trudnych przypadków. Tutaj papież nie odwołuje się do tradycji biblijnej i Tradycji Kościoła, ale powołuje się na zupełnie inne źródła dla poparcia swoich propozycji. Warto rozważyć, dlaczego ten pierwszy dokument miał taką trudną recepcję? Chyba dlatego, że mało używał Pisma Świętego i był bardzo rygorystyczny. Z kolei, Amoris leatitia miało dobry odbiór na Zachodzie i w krajach Ameryki Południowej, zaś w Polsce spotkał się z dużym oporem. Wydaje mi się, że papież przy świetnym potraktowaniu Biblii jako punktu wyjścia, pominął zupełnie jej fragmenty antyrozwodowe i całą Tradycję Jezusową pedagogicznego wymiaru bycia w separacji małżonków i braku możliwości przyjmowania sakramentów po wejściu w drugi związek – tłumaczy ks. dr Marcin Kowalski.

O znaczeniu encykliki Pawła VI dla moralności chrześcijańskiej mówił z kolei ks. dr hab. Roman Kuligowski z Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach, zaś ks. dr Jarosław Wojtkun rozważał kwestię kontynuacji myśli św. Pawła VI u papieża Franciszka. – Te dwa dokumenty nie całkiem się pokrywają, ponieważ Humanae Vitae podaje pewne zasady, którymi powinni kierować się małżonkowie w przekazywaniu życia, natomiast Amoris leatitie ujmuje ogólnie temat miłości małżeńskiej i znaczenia małżeństwa. Dyskusje wokół tej adhortacji dotyczą sytuacji osób żyjących w związkach nieregularnych i dostępu do sakramentów. Natomiast zestawienie tych dwóch dokumentów dotyczy metody podejmowania zagadnienia. 50 lat dzieli je od siebie. Trudno, żeby nie odzwierciedlały także pewnej zmiany kontekstu kulturowego w jakim one były redagowane. Mówimy nie tyle o epoce zmian, co o zmianie epok. Procesy ulegają przyspieszeniu i wpływają na sposób uprawiania teologii. Sam pomysł ich zestawienia prowadzi do wniosku, że pewne sposoby ujmowania tematyki różnią się między sobą, chociaż doktryna pozostaje niezmienna – wyjaśniał ks. dr Jarosław Wojtkun.

Uczestnicy konferencji wysłuchali również świadectw małżeństw i wzięli udział w dyskusji panelowej.