Słuchaj nas: Kielce 107,9 FM | Busko-Zdrój 91,8 FM | Święty Krzyż 91,3 | Włoszczowa 94,4
Szukaj Facebook Twitter Youtube
Radio eM

MIASTO

Widowiskowa inscenizacja rozbicia więzienia UB w Kielcach

sobota, 02 sierpnia 2025 23:09 / Autor: Michał Łosiak
Widowiskowa inscenizacja rozbicia więzienia UB w Kielcach
Widowiskowa inscenizacja rozbicia więzienia UB w Kielcach
Michał Łosiak
Michał Łosiak

Strzały, wybuchy, dramatyczne sceny, pasjonujące sceny, ale przede wszystkim wielka lekcja historii – tak wyglądała rekonstrukcja rozbicia więzienia UB w Kielcach. Rekonstruktorzy wrócili do akcji z 1945 roku i przypomnieli postać bohatera związanego z Kielcami. Pokazano również po raz pierwszy publicznie jedno z archiwalnych zdjęć.

Wydarzenie odbyło się już po raz 17. na Wzgórzu Zamkowym i zostało zorganizowane tradycyjnie przez Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych Jodła. W tym roku rekonstruktorzy przypomnieli żołnierzy pochodzących z ziemi nowogródzkiej oraz osadzonego w sowieckim więzieniu w Kielcach pułkownika Antoniego Żółkiewskiego ps. Lin, dowódcę 2. Dywizji Piechoty Legionów Armii Krajowej.

– On od września 1939 roku był w konspiracji. W 1940 roku został skierowany do Kielc. Tworzył konspirację kielecką. To jest jeden z twórców potęgi Polskiego Państwa Podziemnego na Ziemi Świętokrzyskiej. Jak był zagrożony w Kielcach aresztowaniem, to przeniesiono go Sandomierza i tam został dowódcą dywizji. Uwolniony przez żołnierzy „Szarego”, został przez nich radośnie powitany, bo go znali z akcji „Burza”. Ciężko chory, już wcześniej chorował na serce, zmarł niesiony przez nich na dzisiejszej ulicy Jana Pawła, mniej więcej na wysokości Seminarium Duchownego – mówił Dionizy Krawczyński, prezes „Jodły”.

Na zakończenie zaprezentowano – po raz pierwszy publicznie – zdjęcie pośmiertne pułkownika „Lina”.

Wydarzenie, jak co roku, przyciągnęło wielu kielczan.

– Nic tak nie przemawia jak żywa historia. Jesteśmy prawdopodobnie jedynym widowiskiem w Polsce dotyczącym wydarzeń po 1945 roku, które odbywa się regularnie –dodaje Dionizy Krawczyński.

Rozbicie więzienia Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa w Kielcach miało miejsce w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku i zostało przeprowadzone przez Ruch Oporu Armii Krajowej, pod dowództwem Antoniego Hedy „Szarego”. Całość planu ustalono już 20 lipca 1945 roku na specjalnej odprawie w gajówce Pogorzałe. 3 sierpnia doszło do koncentracji sił w lasach dalejowskich. W dniu akcji rozpoczęto realizację pierwszego jej etapu, czyli stworzenia pododdziałów podległych dowódcom wyznaczonym przez „Szarego”. Jedna z nich dokonywała rekwizycji wszystkich samochodów jadących szosą prowadzącą z Kielc do Skarżyska-Kamiennej. Spowodowało to znaczne osłabienie aparatu represji. Gdy ważniejsze punkty w mieście zostały opanowane, a punkty represji zablokowane partyzanci dokonali szturmu na budynek więzienia. Wzięło w nim udział 200 żołnierzy AK. Dzięki temu uwolniono aż 354 więźniów. W trakcie akcji zginął 1 partyzant, 1 milicjant i 1 sowiecki oficer. Podczas ucieczki zmarł pułkownik Antoni Żółkiewski „Lin”, jeden z uwolnionych. Z kolei podporucznika Konrada Suwalskiego „Mruka”, który w dniu akcji przebywał w tzw. celi śmierci, ze względu na jej specjalne zabezpieczenie, nie zdołano uwolnić. Został zamordowany 10 sierpnia na cmentarzu żydowskim w Kielcach.

Wesprzyj nas!
Nowy numer!

Zapraszamy do nas

Zgłoś news
POSŁUCHAJ
WIDEO