Świętokrzyskie na wakacje: Szlak Archeo-Geologiczny

Góry Świętokrzyskie są jednymi z najstarszych w Europie. Wielokrotnie ulegały wypiętrzaniu i niszczeniu. Powstały około 500 milionów lat temu w kambrze w wyniku ruchów górotwórczych. Od milionów lat tworzą się na nich nowe warstwy skalne, dlatego są tak cenną częścią historii.

– Świętokrzyskie to geologiczny raj pod gołym niebem. Turyści którzy do nas przyjeżdżają oczywiście są najbardziej zainteresowani Kadzielnią. Jest to właśnie jeden z obiektów na Szlaku Archeo-Geologicznym. Kielce są symbolem, ponieważ na ich terenie znajduje się aż pięć rezerwatów, w tym cztery geologiczne – mówi Anna Palikowska, pracowniczka Regionalnej Organizacji Turystycznej.

Naszym lokalnym odgałęzieniem tych gór jest pasmo Kadzielniańskie. Należy do niego większość wzniesień na terenie Kielc. Dobrze znane Karczówka, Ślichowice czy Wietrznia to tylko niektóre z nich. Wszystkie one należą do Świętokrzyskiego Szlaku Geologicznego. Obiektów na liście jest około 20, lecz w samych Kielcach znajduje się ich pięć.

Kadzielnia to nie tylko pokaźne skały w centrum miasta, ale też jaskinie. Do roku 1962 trwała tu eksploatacja kamienia wapiennego. Obecnie to popularne wśród kielczan miejsce spacerów: kilka lat temu wytyczono nowe ścieżki wokół obiektu. Na spragnionych wrażeń czekają też trzy trasy tyrolkowe, via ferrata oraz możliwość zwiedzania jaskiń. W letnie wieczory można również posłuchać muzyki czy pośmiać się przy kabaretach w amfiteatrze.

– Tyrolka jest atrakcją komercyjną, czynną przez wakacje ale warto jednak zadzwonić, aby zapytać o wolne miejsca – informuje pani Anna.

Całkiem niedaleko znajduje się Wietrznia - kolejny skarb miasta. Wydobywano tam kiedyś wapienie i dolomity, które można podziwiać. Na terenie rezerwatu znajdują się przeróżne odsłonięcia geologiczne. Tablice edukacyjne pozwalają dowiedzieć się więcej na ich temat. Przy okazji warto wstąpić do Centrum Geoedukacji, w którym można poznać historię skał – nie tylko tych świętokrzyskich.

Na drugim końcu Kielc znajduje się rezerwat przyrody nieożywionej Ślichowice, który ukazuje fragment tektoniki hercyńskiej. Orogeneza hercyńska to intensywne ruchy górotwórcze w okresie paleozoiku czyli około 252 milionów lat temu. Podczas wydobycia kamieni odsłonięto jedne z najlepiej zachowanych w regionie fałd skalnych. Wycieczka dookoła kamieniołomu jest idealna na rowery lub dłuższe spacery. Do zbiornika wodnego na jego dnie prowadzą długie schody, więc należy się uzbroić w cierpliwość.

Tuż obok znajduje się Karczówka, czyli kolejny punkt wycieczki. Tu też dawniej wydobywano surowce - wapień i ołów. Wyniki tych prac można zobaczyć na stokach góry, gdzie znajdują się  pozostałości po szybach i rowach eksploatacyjnych. W 1953 roku utworzono tam rezerwat. Na szczycie znajdują się klasztor i kościół pw. św. Karola Boromeusza, wybudowane w 1631 roku w stylu późnego renesansu i wczesnego baroku. Zakon Bernardynów został rozwiązany w 1864 roku, a od 1957 roku opiekują się nim księża pallotyni.

– Szlak wygląda najlepiej w trakcie pór roku, które uwydatniają piękno skał, czyli oczywiści latem, ale tez jesienią prezentują się wspaniale w odpadających liściach – dodaje nasza rozmówczyni.

Ciekawym zjawiskiem na ziemi kieleckiej jest odwrócenie skał na Biesaku. Znajdują się tam warstwy skalne z okresu kambru i ordowiku, czyli sprzed 541 do 443 milionów lat. Normalnie są one ułożone chronologicznie, czyli starsze znajdują się pod młodszymi. W tym rezerwacie można zaobserwować odwrotną sytuację. Jest to prawdziwy dowód na wyjątkowość Kielc.

– Mamy miejsca związane z odkryciami dinozaurów, ale także z działalnością człowieka na przykład krzemionki. Ważną gminą na terenie świętokrzyskiego są Chęciny, gdzie znajdziemy Miedziankę i górę Zelejową – mówi nam Anna.

Na Świętokrzyskim Szlaku Archeo-Geologicznym znajdują się też m.in. Święty Krzyż, Bukowa Góra, Zachełmie czy jaskinie - Raj i Piekło. Obiektów jest o wiele więcej, a każde warte jest odwiedzenia.

Pamiętajmy że jest to szlak samochodowy. Przy większości rezerwatów znajduje się parking.

Informacje szczegółowe oraz mapa szlaku znajdują się na świętokrzyskie travel lub na stronie urzędu miasta.

Tekst i zdjęcia: Natalia Herbergier